IRRS - Zintegrowany Przegląd Dozoru Jądrowego
Mechanizm IRRS (ang. Integrated Regulatory Review Service - Zintegrowany Przegląd Dozoru Jądrowego) został wprowadzony przez MAEA w celu wzmocnienia efektywności infrastruktury państw członkowskich związanej z bezpieczeństwem materiałów jądrowych, źródeł i odpadów radioaktywnych, przy jednoczesnym podkreśleniu odpowiedzialności państw członkowskich za bezpieczeństwo tych materiałów (oraz ich transportu) na ich terytorium. W tym celu przegląd IRRS obejmuje porównanie rozwiązań prawnych, technicznych i politycznych stosowanych w poszczególnych państwach ze standardami MAEA i dobrymi praktykami.
Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej oferuje szereg różnych przeglądów swoim państwom członkowskim. Dlatego też, w celu uniknięcia dublowania się poszczególnych przeglądów, MAEA utworzyła mechanizm IRRS, mający na celu wprowadzenie zintegrowanego podejścia do przeglądów działań państw dotyczących bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej. IRRS pozwala każdemu państwu członkowskiemu, bez względu na stopień zaawansowania jego programu jądrowego, na rzetelną ocenę i recenzję regulacji charakterze technicznym i politycznym pod kątem ich zgodności ze standardami MAEA w zakresie bezpieczeństwa jądrowego. Przegląd ten pozwala też na obiektywną ocenę regulacji dotyczących bezpieczeństwa jądrowego, a także na formułowanie wytycznych i zaleceń.
Ekspercka analiza stopnia zgodności aktualnych regulacji krajowych ze standardami MAEA, dokonywana w formie peer review, pozwala rzetelnie oszacować efektywność nadzoru nad poziomem bezpieczeństwa odpadów radioaktywnych oraz ich transportu. W trakcie Misji IRRS analizowane są wszelkie obszary działań, obiekty i instytucje objęte regulacjami dotyczącymi bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej. Po upływie około czterech lat realizowana jest kolejna misja ewaluacyjna, której celem jest ocena implementacji sugestii i zaleceń wydanych przez MAEA w trakcie pierwotnej Misji IRRS.
Samą Misję IRRS poprzedza samoocena dokonywana przez państwa członkowskie, realizowana zgodnie z wytycznymi MAEA dot. metodologii samooceny. Misja IRRS prowadzona jest przez międzynarodowy zespół ekspertów i ma na celu wskazanie obszarów, w których rozwiązania dotyczące bezpieczeństwa jądrowego mogą zostać udoskonalone. Z kolei powtórna Misja IRRS sprowadza się do wspólnej oceny (dokonywanej zarówno przez reprezentantów państwa-gospodarza, jak i przez międzynarodowy zespół ekspertów) postępów we wdrażaniu zaleceń i rekomendacji, będących efektem pierwotnej Misji IRRS. W trakcie powtórnej Misji IRRS możliwe jest również zidentyfikowanie nowych problemów oraz wypracowanie nowych propozycji rozwiązań mających na celu zwiększenie bezpieczeństwa.
Misja IRRS w 2013 roku
W Polsce misja IRRS została przeprowadzona w kwietniu 2013 roku. Międzynarodowy zespół ekspertów pochwalił w swoim raporcie Agencję za transparentność, wysokie kwalifikacje personelu, aktywność na szczeblu międzynarodowym oraz przestrzeganie standardów bezpieczeństwa. Eksperci wydali też zalecenia, które mają pomóc PAA poradzić sobie z wyzwaniami, które przyniesie rozwój urzędu w ciągu kolejnych lat.
Tekst raportu z misji IRRS w języku angielskim
Tekst raportu z misji IRRS w języku polskim (tłumaczenie nieoficjalne PAA)
Komentarz PAA do treści raportu i rekomendacji Raportu z misji IRRS
Misja IRRS Follow-up w 2017 roku
Misja weryfikacyjna IRRS została przeprowadzona w dniach 16-23 czerwca 2017.
